In Enschede staat een nieuwe moskee gepland. Het bestuur van deze kerk wil graag dagelijks oproepen tot het Islamitisch gebed. Buurtbewoners staan op hun achterste benen.
Mag dat, dat gejengel vanaf het dak van een moskee? Als ik op regelmatige basis een oproep tot gebed zou moeten horen tot in mijn huiskamer, dan zou ik dat ervaren als een inbreuk op mijn prive-sfeer, op mijn vrijheid. Ik ben atheïst en oproepen tot gebed in de openbare ruimte zijn wat mij betreft niet op zijn plaats in een seculiere samenleving. Elk geloof mag beleden worden in de prive-sfeer, maar in de openbaarheid dien je rekening te houden met de rest van de samenleving, vind ik. Dit geldt overigens net zo goed voor de kerkklokken op de vroege ochtend. Toch wordt er een groot verschil ervaren tussen kerkklokken en de Islamitische oproep tot gebed. Het gejengel van kerkklokken wordt in NL door het gros van de mensen niet meer ervaren in relatie tot de kerk en de religie die erbij horen. Het is meer geworden als een wijsje van het carillon, Men is vergeten dat dit eigenlijk ook een oproep tot gebed is, bimbam-bimbam, kom naar de kerk, kom naar de kerk. Men is zo gewend geraakt aan dit geluid dat men het eigenlijk wel prettig is gaan vinden, het hoort bij het gezellige zondagochtend-gevoel. Zo gaat dat. Het kan zo zijn dat men over 50 jaar in Nederland de oproep van de Imam er ook echt vindt bijhoren, dat het een ‘gezellig, het is vrijdagmiddag’ gevoel wordt. Zoals ik het nu ook echt leuk vind om het te horen als ik in een Islamitisch land op reis ben, want dan is het bijzonder en exotisch en draagt het bij aan mijn ‘ik ben lekker op vakantiegevoel’. Maar nu, dagelijks in mijn achtertuin of woonkamer, nee dan zou ik het storend vinden.
Ik ben overigens een gevoelig type wat geluid betreft. Mij stoort nogal wat; brommerwedstrijden, die hun decibellen uitstorten over een natuurgebied waar ik graag wandel, een festival met muziekflarden tot in mijn achtertuin, debiel gejuich van voetbalfans dat over de stad uitwaaiert, pleziervliegtuigjes die een pokkenherrie maken voor het plezier van een iets te rijke enkeling. Hier geldt dat de vrijheid en het plezier van anderen in het geding komt als ik altijd maar mijn zin zou krijgen en dit alles verboden zou worden. Voetballiefhebbers, brommerjongens, festivalgangers en vliegeniers worden echt heel blij van hun lawaaierige activiteiten. Ik niet, ik houd meer van rust en stilte. Zelfs in mijn eigen huis met drie pubers moet ik regelmatig een flink stuk stilte-genot inleveren vanwege de muzieksmaak van mijn kroost. Maar omdat ik hen innig liefheb doe ik dat grimlachend graag.
De wet is heel helder over kerkklokgelui en geloofsoproepen. Zij vallen onder artikel 6 van de grondwet over de vrijheid van godsdienst en zijn toegestaan. In míjn grondwet zou dat waarschijnlijk anders zijn, maar de grondwet is er niet voor mij alleen, die is er voor ons. Gemeenten mogen regels vast stellen met betrekking tot geluidsvolume, duur en frequentie van het geluid. Dit moet op lokaal niveau geregeld worden om de dialoog tussen maatschappelijke groepen te bevorderen. Lokale herrie, lokale regels.
Een goed gesprek is ook de enige mogelijkheid hieruit te komen. Het is een onderzoek naar de grens van waar de vrijheid van de een, de ander bijt. En bij een zinvolle dialoog past geen ‘hakken in het zand houding’. Daarbij horen beetjes water bij de wijn. Misschien kunnen we tijdelijk toestemming geven voor een korte periode, met een vastgesteld geluidsvolume voor 1 a 2 keer per week met ingebouwde evaluatiemomenten en daarbij veel gesprekken met kopjes thee? En ja ik weet kopjes thee zijn soft, en bakjes koffie zijn voor watjes. Maar moeten we niet weer eens een beetje zachter worden met zijn allen? Iets meer ‘een watje zijn’ voor die ander? ‘Vind jij mijn muziek rotherrie, mam?’ vraagt mijn puberzoon als ik weer eens wanhopig kijk. ‘Zal ik een ander liedje opzetten?’ want (meestal) vindt hij mij ook wel aardig en dat scheelt een boel. ‘Zullen wij onze gebedsoproep wat zachter zetten en misschien iets minder vaak? En de kerkklokken niet om 7 uur laten luiden maar om 10 uur, omdat je dan wel uitgeslapen bent?’ Dan doe ik af en toe alsof ik oostindisch doof ben en dan probeer ik in te zien dat jij blijkbaar echt heel blij van wordt van dat geluid.
I am you and you and you and you 27×35 cm potlood gouache pastel aquarel
Wie ben ik? Wie ben jij?
Ik ben voor een zo groot mogelijke vrijheid voor eenieder zolang deze geen inbreuk maakt op de vrijheid van de ander. Ik ben een liberaal. Ik ben voor consensus, overleg en stemrecht, ik ben een democraat. Ik ben voor zorgen voor de ander, samen zijn we beter af dan alleen, ik ben een socialist. Ik houd van Nederland, van hagelslag, de HEMA en Sinterklaas dus ben ik een nationalist. Ik ben een mens die een tijdje op een plekje op de wereld leeft en reist en die wereld graag wat mooier achterlaat straks als ik weer weg ben. Ik ben een idealist. Ik geloof in mensen, niet in god, ik ben een humanist. En jij?
Waar ben jij als ik en ik als jij? Waar anders en waar hetzelfde. Als ik jou een beetje ken en jij mij dan vinden we elkaar vast aardig. Dan kunnen we samenleven en dat is toch het hele idee achter ‘samenleving’, nietwaar?
Kopje thee dan maar?
Meer lezen?
Over de grondwet:
Over Enschede:
http://nos.nl/artikel/2082351-enschede-test-geluid-van-gebedsoproep.html